Muzeum UKW

Tradycja czterech uczelni zamknięta w jednej historii

TRADYCJA CZTERECH UCZELNI ZAMKNIĘTA W JEDNEJ HISTORII

  • Wyższa Szkoła Nauczycielska (1969-1974)
  • Wyższa Szkoła Pedagogiczna (1974-2000)
  • Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego (2000-2005)
  • Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (2005-)

LATA 1969-1974

Dynamiczny rozwój szkolnictwa wyższego (ośrodek nauk technicznych i przyrodniczych) w Bydgoszczy w latach 60. XX wieku doprowadził do powołania uczelni o profilu humanistycznym. Wyższa Szkoła Nauczycielska (WSN) rozpoczęła działalność na mocy zarządzenia Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego z dnia 28 czerwca 1969 r. jako jedna z czterech pierwszych w Polsce samodzielnych szkół wyższych, powołanych w celu kształcenia nauczycieli szkół podstawowych.

Uczelnia powstała w oparciu o istniejące Studium Nauczycielskie, mieszczące się przy ul. Karola Chodkiewicza 30. Warunki pracy w początkowym okresie były niezwykle trudne. Oprócz nowo przyjętych studentów w budynku przy ul. J. K. Chodkiewicza 30 uczył się ostatni rocznik Studium Nauczycielskiego oraz mieściła się Szkoła Ćwiczeń (przeniesiona następnie do budynku Szkoły Podstawowej nr 6).

Od 1 czerwca 1969 r. organizatorem WSN był doc. dr hab. Jerzy Danielewicz przybyły z Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku. On też został pierwszym rektorem Szkoły[1].

Utworzono wówczas dwa wydziały: Humanistyczny i Matematyczno-Przyrodniczy. Powołano do życia jednostkę międzywydziałową Zakład Nauk Pedagogicznych. Dziekanem Wydziału Humanistycznego został doc. dr Jerzy Konieczny, a Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego (od października 1969 r. Matematyczno-Przyrodniczo-Pedagogicznym) - doc. dr Edmund Trempała[2].

WYDZIAŁ HUMANISTYCZNY

WYDZIAŁ MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZY

1. ZAKŁAD HISTORII i NAUK POLITYCZNYCH

1. ZAKŁAD BIOLOGII

2. ZAKŁAD HISTORII LITERATURY i JĘZYKA POLSKIEGO

2. ZAKŁAD FIZYKI

3. ZAKŁAD HISTORII LITERATURY i JĘZYKA ROSYJSKIEGO

3. ZAKŁAD ZAJĘĆ TECHNICZNYCH

4. ZAKŁAD NAUK FILOZOFICZNYCH

4. ZAKŁAD WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

5. ZAKŁAD NAUK PEDAGOGICZNYCH (JEDNOSTKA MIĘDZYWYDZIAŁOWA)

W pierwszych dwóch latach swego istnienia WSN kształciła na siedmiu kierunkach studiów, w trybie dziennym i zaocznym: filologia polska, filologia rosyjska, historia z wychowaniem obywatelskim, zajęcia praktyczno-techniczne z fizyką, nauczanie początkowe z wychowaniem fizycznym oraz wychowanie fizyczne z biologią. Studia trwały 3 lata i miały charakter studiów zawodowych.

Trzon kadry WSN stanowiła kadra Studium Nauczycielskiego, w procesie dydaktycznym wspierali ich koledzy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i Uniwersytetu Gdańskiego. W pierwszym roku istnienia w WSN zatrudnionych było 32 nauczycieli akademickich, w tym: 2 docentów doktorów habilitowanych i 2 docentów mianowanych bez habilitacji i 14 doktorów[3]. W kolejnych latach można zaobserwować zarówno rozwój i awans naukowy istniejącej kadry naukowo-dydaktycznej, jak i pozyskiwanie pracowników nowych.

W artykule „Start bydgoskiej WSN” autorstwa doc. dr hab. Jerzego Danielewicza, rektora WSN („Gazeta Pomorska”, nr 225 z 22 października 1969 r.) możemy m.in. przeczytać:

„… Organizatorzy i pracownicy tej nowej placówki wzięli na swe barki realizację szeregu ważnych zadań. Pierwsze z nich to kształcenie przyszłych nauczycieli i wychowawców dla szkół podstawowych, zasadniczych, a na niektórych kierunkach i średnich, to wytężona trzyletnia wychowawcza i pedagogiczna praca, […] Drugie nasze zadanie, szczególnie ważne dla uczelni humanistycznej, to podjęcie szerokiej, wielokierunkowej i wielostronnej akcji zmierzającej do humanizacji i aktywizacji naukowej w Bydgoszczy będącej dotąd typowym ośrodkiem o dominującej roli zajęć i nauk technicznych”[4].

Kolejne lata istnienia WSN to ciągły rozwój na wielu płaszczyznach. 19 grudnia 1969 r., powołano zarząd AZS przy WSN. Jego przewodniczącym został Henryk Borowski. Uczelniany AZS objął cztery sekcje: siatkówki, koszykówki, piłki ręcznej oraz lekkoatletyki. W październiku 1970 r. „ku uciesze studentów i utrapieniu kadry pedagogicznej”[5], w piwnicy WSN, rozpoczął działalność legendarny klub studencki „Beanus -70”. Przez wiele lat klub był swoistą wizytówką WSN (a później WSP).

8 marca 1971 r. nowym rektorem WSN został doc. dr hab. Bogdan Głębowicz, dotychczasowy kierownik Studium Nauk Politycznych UMK w Toruniu. Od 1 października 1970 r. prorektorem WSN był doc. dr Edmund Trempała. Dyrektorem administracyjnym został mgr Remigiusz Kołodziński. 1 lipca 1974 r. w wypadku drogowym śmierć ponieśli rektor WSN, prof. dr hab. Bogdan Głębowicz, wraz z małżonką, oraz dyrektor administracyjny WSN Remigiusz Kołodziński. Funkcję p.o. rektora objął doc. dr hab. Edmund Trempała, który następnie otrzymał nominację rektorską. Prorektorem został doc. dr hab. Jerzy Konieczny[6].

Kolejnym reorganizacjom ulegała także struktura uczelni. W październiku 1970 r. utworzono dwa nowe zakłady: Praktyk Pedagogicznych i Wychowania Muzycznego. W lutym 1971 r. utworzono Zakład Nauk Politycznych. W maju 1971 r. utworzono Wydział Pedagogiczny (wyodrębniony z Wydziału Matematyczno-Przyrodniczo-Pedagogicznego)[7]. Na WSN powstały nowe kierunki studiów. Na Wydziale Humanistycznym były to: filologia z bibliotekoznawstwem oraz bibliotekoznawstwo z informacją naukową, a na Wydziale Pedagogiki: pedagogika szkolna, pedagogika przedszkolna, pedagogika kulturalno-oświatowa,   nauczanie początkowe z wychowaniem plastycznym, nauczanie początkowe z wychowaniem muzycznym i wychowanie muzyczne.

Do najważniejszych zamierzeń inwestycyjnych w tym okresie należały rozbudowa zaplecza socjalnego (budowa domów studenckich przy ul. Ogińskiego 16 i ul. Łużyckiej 24), budowa dwóch stołówek (przy ul. Chodkiewicza 30 i Ogińskiego 16) oraz rozbudowa i budowa budynków przeznaczonych na cele dydaktyczne (w tym Biblioteka Główna).

15 stycznia 1973 r. w Krakowie, na wspólnym posiedzeniu kolegiów Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki oraz Ministerstwa Oświaty i Wychowania, podjęto decyzję o zmianach w kształceniu nauczycieli. Zdecydowano, że studia nauczycielskie będą jednolite, na poziomie magisterskim. W takiej sytuacji ma nastąpić przekształcenie Wyższej Szkoły Nauczycielskiej w Wyższą Szkołę Pedagogiczną z 4-letnim systemem kształcenia[8].

[1] 1969-1979 X lat Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1979, s. 19.

[2] Kronika trzydziestolecia Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. 1969-1999, Bydgoszcz 1999, s. 7.

[3] J. Danielewicz, Start bydgoskiej WSN, „Gazeta Pomorska”, nr 225 z 22 października 1969 r.

[4] J. Danielewicz, Start bydgoskiej WSN, „Gazeta Pomorska”, nr 225 z 22 października 1969 r.

[5] J. Serwiński, M. Sobczak, A. Szpak, Beanus ’70 - Klub legenda. Historia klubu studenckiego Beanus ’70 (1970-1995), Bydgoszcz 2009, s. 8.

[6] Kronika trzydziestolecia Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. 1969-1999, Bydgoszcz 1999, s. 26-27.

[7] Ibidem, s. 16.

[8] J. Rulka, Wyższa Szkoła Nauczycielska w Bydgoszczy w latach 1969-1972, „Kronika Bydgoska”, t. 4 (1968-1969), Bydgoszcz 1974, s. 64.